Επιδόματα Ανεργίας & Ασφάλιση Ανέργων

Ο ΟΑΕΔ δεν καλύπτει τους ανέργους για κοινωνική πρόνοια. Ενδιαφέρει τους ανέργους: α) για τη χορήγηση επιδόματος ανεργίας, β) για την εγγραφή τους στα μητρώα ανέργων και την επιδότησή τους με τα επιμέρους επιδόματα ανεργίας και γ) για την ένταξή τους σε προγράμματα προώθησης της απασχόλησης.
Τα επιμέρους επιδόματα ανεργίας που χορηγούνται από τον Ο.Α.Ε.Δ. είναι τα εξής:

1) ΕΠΙΔΟΜΑ ΣΕ ΝΕΟΥΣ / ΝΕΕΣ 20-29 ΕΤΩΝ

Καταβάλλεται στους νέους και νέες ηλικίας από 20 - 29 ετών, εφ’ όσον είναι άνεργοι και παραμείνουν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων για 1 χρόνο.

Ο Νόμος που καλύπτει την παροχή είναι ο Ν. 1545/85.

Το επίδομα ανέρχεται σε 73,37€, τον μήνα και καταβάλλεται για 5 μήνες.

Προϋποθέσεις:

Η προθεσμία είναι τρίμηνη από την συμπλήρωση του 20ου έτους της ηλικίας ή την απόκτηση πτυχίου ή την απόλυση απ’ τον στρατό.

2) ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΑΝΕΡΓΙΑΣ


Μισθωτοί των οποίων καταγγέλθηκε από τον εργοδότη ή έληξε η σύμβαση εργασίας και που έχουν ασφαλισθεί στον κλάδο ανεργίας του ΟΑΕΔ μπορούν με ορισμένες προϋποθέσεις να εισπράξουν από τον ΟΑΕΔ επίδομα ανεργίας.

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ:

Οι νόμοι και οι αποφάσεις που καλύπτουν την παροχή είναι οι εξής:

• Ν.Δ. 2961/1954 (άρθρο 11)

• Ν. 1545/85

• Ν. 1836/89 (άρθρο 15)

• Ν. 1892/1990 (άρθρο 37)

• Ν. 3552/4.4.07 (άρθρο 5)

ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ

Η αίτηση υποβάλλεται εντός 60 ημερών από την ημερομηνία απόλυσης.

Η επιδότηση ανεργίας αρχίζει από την ημέρα της εγγραφής στην Τοπική Υπηρεσία.

Αιτήσεις που υποβάλλονται κατά το πρώτο 7ημερο μετά την καταγγελία επιδοτούνται από την 7η ημέρα.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ:

Αν επιδοτείται για πρώτη φορά:

• Ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 80 ημέρες εργασίας το χρόνο τα δύο προηγούμενα χρόνια, πριν από την επιδότησή του. Το τελευταίο όμως 14μηνο πρέπει να έχει συμπληρώσει 125 ημέρες εργασίας, χωρίς να υπολογίζονται οι τελευταίοι δύο μήνες.

• Επίδομα ανεργίας παίρνει και ο ασφαλισμένος που έχει πραγματοποιήσει στα δύο προηγούμενα, πριν από την απόλυσή του, χρόνια, 200 ημέρες εργασίας (χωρίς να υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι μήνες), από τις οποίες 80 ημέρες, το λιγότερο το χρόνο.

Αν επιδοτείται για δεύτερη φορά:

Ο ασφαλισμένος πρέπει να έχει πραγματοποιήσει 125 ημέρες εργασίας το τελευταίο 14μηνο, πριν από την απόλυση του, χωρίς να υπολογίζονται (στις 125) οι ημέρες εργασίας των δύο τελευταίων μηνών.

Για τους απασχολούμενους σε τουριστικά επαγγέλματα (ή και εποχιακά π.χ. μουσικοί, ηθοποιοί κ.α.) αρκούν 100 ημέρες εργασίας το τελευταίο 12μηνο. Για ορισμένες κατηγορίες (π.χ. αλιεργάτες) αρκούν 100 ημέρες εργασίας το τελευταίο 14μηνο.

Διάρκεια επιδότησης: Η διάρκεια της επιδότησης εξαρτάται από το πόσες ημέρες εργασίας έχει πραγματοποιήσει ο ασφαλισμένος στα προαναφερόμενα κρίσιμα χρονικά διαστήματα (14μηνο. 12μηνο ή διετία).

3) ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΩΣ ΑΝΕΡΓΩΝ

Α. ΓΕΝΙΚΑ

Με το άρθρο 27 του Ν.3016/2002 καθορίστηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης επιδόματος στους μακροχρόνια άνεργους με δαπάνη που θα καταβληθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Κατ’ εξουσιοδότηση του παραπάνω Νόμου εκδόθηκε η υπ’αριθμ.31092/4.7.03 ΚΫΑ και η υπ’ αριθμ. 31217/8.4.03 ΚΥΑ η οποία δημοσιεύτηκε στις 14/4/03. Η χορήγηση του ανωτέρω επιδόματος έγινε προκείμενου να υποβοηθηθεί η ένταξη των μακροχρονίως ανέργων στην αγορά εργασίας, να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης τους, να προληφθεί η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός και να διαφυλαχθεί η κοινωνική συνοχή.

Β. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

1. Το άρθρο 27 του Ν.3016/2002 (ΦΕΚ 110/Α/17/05.02).

2. Η υπ’ αριθμ. 31092/04.07.2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας - Οικονομικών και Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

3. Η υπ’ αριθμ. 31217/08.04.2003 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας - Οικονομικών και Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Γ. ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ

Δικαιούχοι απόληψης του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων είναι Έλληνες υπήκοοι και οι υπήκοοι κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι ασφαλισμένοι κατά της ανεργίας.

Δ. ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

1. Ηλικία από 45 μέχρι 65 ετών.

Ως ημερομηνία γέννησης του δικαιούχου του επιδόματος λογίζεται η 1η Ιανουαρίου του 45ου έτους της ηλικίας του και ως ημερομηνία συμπλήρωσης του 65ου έτους του δικαιούχου η 31η Δεκεμβρίου του έτους της συμπλήρωσης.

Δηλαδή για το έτος 2002 δικαιούχοι είναι όσοι γεννήθηκαν μέχρι και την 31/12/57 και δεν έχουν συμπληρώσει το 65° έτος της ηλικίας τους. Η συμπλήρωση του 65ου έτους συνεπάγεται την διακοπή της καταβολής του επιδόματος στο δικαιούχο.

2. Εξάντληση 12μηνης τακτικής επιδότησης ανεργίας.

Δικαιούχοι είναι και όσοι έχουν εξαντλήσει κατά το παρελθόν 12μηνη επιδότηση ακόμη και αν την έλαβαν τμηματικά (δηλ. με αναστολές και συνεχίσεις).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν είναι δικαιούχοι οι άνεργοι των οποίων η εγκριτική απόφαση χορήγησης τακτικής επιδότησης ανεργίας είναι μικρότερη των 12 μηνών.

3. Να έχουν συμπληρώσει κατά την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης, χρόνο ανεργίας αδιαλείπτως επί δωδεκάμηνο, παραμένουν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, ανεξάρτητα ποια χρονική περίοδο έλαβαν την δωδεκάμηνη τακτική επιδότηση.

Αν π.χ. ο ενδιαφερόμενος έχει λάβει επίδομα ανεργίας 12μηνης διάρκειας που έληξε την 05/12/1998 και υποβάλει αίτηση για το επίδομα μακροχρονίως ανέργου την 15/05/2003, θα πρέπει κατά το χρονικό διάστημα από 16/5/2002 έως 15/5/2003 να αποδεικνύεται η κατάσταση της διαρκούς (ανά μήνα) 12μηνης διάρκειας ανεργίας του.

4. Το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 5.000 ΕΥΡΩ.

Το συγκεκριμένο εισόδημα προσαυξάνεται κατά 587 ΕΥΡΩ για κάθε ανήλικο τέκνο.

Ανήλικο τέκνο θεωρείται αυτό που δεν έχει συμπληρώσει το 18° έτος της ηλικίας του.

Έτσι π.χ. για το δικαιούχο που έχει 2 ανήλικα τέκνα, το ετήσιο οικογενειακό του εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 6.174 (5.000 + 587+ 587 = 6.174) ΕΥΡΩ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Οικογενειακό εισόδημα θεωρούμε το συνολικό ετήσιο φορολογούμενο πραγματικό ή τεκμαρτό καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο του ίδιου και της οικογενείας του (συζύγου και ανηλίκων τέκνων).

Δεν προσμετράται στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα: το επίδομα ανεργίας, ασθενείας, μητρότητας, καθώς και το επίδομα μακροχρονίως ανέργου (για την χορήγηση του κατά το επόμενο ημερολογιακό έτος) .

Για ανήλικες άγαμους δικαιούχους ως οικογενειακό εισόδημα θεωρείται το ατομικό.

Ε. ΎΨΟΣ ΕΠΙΔΟΜΑΤΟΣ

Το ύψος του επιδόματος καθορίζεται στο ποσό των 200 ΕΥΡΩ και χορηγείται προσωπικά στον ίδιο το δικαιούχο για όσο χρονικό διάστημα είναι άνεργος και σε καμία περίπτωση πέρα από 12 μήνες.

Το επίδομα αυτό δεν επιδέχεται προσαυξήσεις, είναι προσωποπαγές και δεν μεταβιβάζεται.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η αύξηση του ύψους του επιδόματος καταλαμβάνει όλους όσους λαμβάνουν το επίδομα αυτό, από 14/4/2003 (ημέρα δημοσίευσης της σχετικής Υ.Α) και εξής.

Έτσι π.χ. στον μακροχρόνιο άνεργο, του οποίου έχει εγκριθεί η χορήγηση επιδόματος μακροχρονίως ανέργου από 15/10/2002 έως 14/10/2003, θα αναπροσαρμοστεί αυξημένο επίδομα (200 ευρώ μηνιαίως) για το διάστημα από 14/4/2003 ως και το τέλος της επιδότησης.

Κατά τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής θα ληφθεί υπόψη ότι κάθε μήνας έχει 30 ημέρες (και όχι 25 όπως συμβαίνει στην τακτική επιδότηση ανεργίας.).

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ - Ι.Κ.Α.

Το Ι.Κ.Α. ενδιαφέρει τους νέους ανέργους αφού σε αντίθεση με τον Ο.Α.Ε.Δ. τους καλύπτει για Κοινωνική Πρόνοια – Ιατρική, Φαρμακευτική, Νοσοκομειακή, Οδοντιατρική, πρόσθετη περίθαλψη, λουτροθεραπεία, νοσοκομεία στο εξωτερικό, προληπτική ιατρική κ.λπ. και γενικότερα για ό,τι εντάσσεται στον κλάδο ασθενείας του Ι.Κ.Α.

Με εξαίρεση τους νέους ανέργους που είναι μέχρι και 29 ετών, οι υπόλοιπες 2 κατηγορίες δηλ. οι άνεργοι από 29 – 55 ετών και από 55 ετών και άνω, θα πρέπει να έχουν προηγουμένως εργασθεί – απασχοληθεί κάπου, προκειμένου να ενταχθούν σε ένα από τα προγράμματα του Ι.Κ.Α. για την προστασία των ανέργων. Εάν προηγουμένως δεν έχουν εργασθεί κάπου δεν δικαιούνται να ενταχθούν στα σχετικά προγράμματα.

Τα αντίστοιχα 3 προγράμματα του Ι.Κ.Α. για την ασφαλιστική προστασία των ανέργων – κλάδος ασθενείας είναι τα εξής κάτωθι:

1) Μακροχρόνια άνεργοι άνω των 55 ετών

Δικαιούχοι- Προϋποθέσεις:

• Ηλικία άνω των 55ετών κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για την υπαγωγή στην ασφάλιση του κλάδου ασθενείας.
• 3.000 ήμερες ασφάλισης στο ΙΚΑ ή και σε άλλο οργανισμό κύριας ασφάλισης.
• Εγγραφή ως ανέργων στον ΟΑΕΔ για 12μηνο τουλάχιστον.
• Κάρτα ανεργίας ανεργίας ανανεούμενη κάθε μήνα από τον ΟΑΕΔ.-
Νομικό πλαίσιο, άρθ. 10 § 1-3 ν. 2434/96, Υ.Π.Αποφ. παρ. Φ 21/ΟΙΚ/1804/97 ΦΕΚ 22/97.

2) Νέοι ηλικίας μέχρι 29 ετών


Δικαιούχοι - Προϋποθέσεις:

• Νέοι που δεν έχουν υπερβεί 29ο έτος, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
• Εγγραφή επί ένα συνεχές δίμηνο στα μητρώα ΟΑΕΔ ως ανέργων.
• Κάρτα ανανεούμενη ανά μήνα από τον ΟΑΕΔ.
Νομικό πλαίσιο, άρθ. 18 ν. 2639/98, Υπ.Αποφ. Φ21/ΟΙΚ/ 2040, ΦΕΚ 1334/98

3) Μακροχρόνια άνεργοι ηλικίας 29-55 ετών

Δικαιούχοι-Προΰποθέσεις:

• Ηλικία άνω των 29 ετών και μέχρι 55, κατά την ημε¬ρομηνία υποβολής της αίτησης.
• 600 μέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ ή και σε άλλο ασφαλιστικό φορέα κυρίας ασφάλισης από παροχή εργασίας, οι οποίες προσαυξάνονται ανά 100 μέρες για κάθε έτος μετά τη συμπλήρωση του 30ου και μέχρι το 54ο έτος της ηλικίας.

• Εγγραφή ως ανέργων στο ΟΑΕΔ επί 12μηνο τουλάχιστον.
• Κάρτα ανεργίας ανανεούμενη κάθε μήνα από τον ΟΑΕΔ.
• Μη ασφάλιση για οποιοδήποτε λόγο στο Δημόσιο ή σε ασφαλιστικό οργανισμό.
Νομικό πλαίσιο, άρθ. 5§4 ν. 2768/99, Υπ.Αποφ. Φ7/ΟΙΚ/2145 της 7/01/2000.

Επίσης μία τέταρτη κατηγορία – πρόγραμμα του Ι.Κ.Α. είναι αυτή της προαιρετικής ασφάλισης μακροχρόνια ανέργων για τη συμπλήρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης.

Ισχύον νομικό πλαίσιο αρθ. 10 ν. 2874/2000.

Με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.2874/2000 δόθηκε η δυνατότητα στους μακροχρόνια ανέργους-ασφαλισμένους του ΙΚΑ να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλιση τους για τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για θεμελίωση δικαιώματος πλήρους σύνταξης γήρατος.

Δικαιούχοι προϋποθέσεις:

Δικαιούχοι είναι οι ασφαλισμένοι α) του ΙΚΑ, β) των Ταμείων Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών, οι οποίοι εί¬ναι ασφαλισμένοι για κύρια σύνταξη στο ΙΚΑ, εφόσον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• Είναι άνεργοι επί τουλάχιστον 12 συνεχείς μήνες και κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη ανά μήνα.

• Έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος οι άνδρες και το 55ο οι γυναίκες. Ειδικά για τους ασφαλισμένους κατά τον ΚΒΑΕ ως όρια ηλικίας ορίζονται το 55ο για τους άν¬δρες και το 50ο για τις γυναίκες.

• Κατά την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση δεν είναι ασφαλιστικά ανάπη¬ροι σε ποσοστό 67% και άνω.

• Ο Υπολειπόμενος χρόνος για τη συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ασφάλισης για τη θεμελίωση πλή¬ρους συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ να μην υπερβαίνει τα 5 χρόνια (1500 ημέρες.

Καταβολή των εισφορών

Οι εισφορές καταβάλλονται εξ ολοκλήρου από τον (Λογαριασμό για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση» (ΛΑΕΚ) του ΟΑΕΔ.

Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής

(Ε.ΤΑ.Κ.Σ.)

Με το άρθρο 1 του ν. 3631/2008 ιδρύθηκε το «Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής» (Ε.ΤΑ.Κ.Σ.) σκοπός του οποίου είναι η χρηματοδότηση προγραμμάτων ετήσιας εισοδηματικής ενίσχυσης φυσικών προσώπων ή νοικοκυριών που κατοικούν νόμιμα ή είναι νόμιμα εγκατεστημένα, αντιστοίχως στην Ελλάδα και έχουν ετήσιο εισόδημα χαμηλότερο από το κατ’έτος εκάστοτε εκτιμώμενο όριο της φτώχειας στην Ελλάδα. Οι πόροι του ΕΤΑΚΣ προέρχονται κυρίως από ετήσιες εισφορές από τον τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους.

Τα προγράμματα εισοδηματικής ενίσχυσης εγκρίνονται με κοινές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Ε.ΤΑ.Κ.Σ.

Η Αναφορά στο Ε.ΤΑ.Κ.Σ. είναι σημαντική καθ’ότι όπως προαναφέρθηκε ο ΟΑΕΔ δεν παρέχει κοινωνική πρόνοια αλλά μόνο επίδομα ανεργίας και αυτό για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ το Ι.Κ.Α. παρέχει μεν κοινωνική πρόνοια – ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ανέργους αλλά μόνο εφόσον αυτοί έχουν ήδη εργασθεί κάπου αλλού με εξαίρεση τους νέους ανέργους μέχρι 29 ετών.

Το Ε.ΤΑ.Κ.Σ. λοιπόν με αυτήν την ετήσια εισοδηματική ενίσχυση των φυσικών προσώπων ή νοικοκυριών με εισόδημα χαμηλότερο από το ετήσιο εκτιμώμενο όριο φτώχειας στην Ελλάδα, έρχεται εν μέρει να επιβοηθήσει και να καλύψει και τους νέους ανέργους πολλοί από τους οποίους ενδέχεται να υπάγονται στην ως άνω κατηγορία. Ωστόσο δεν περιλαμβάνει τίποτε άλλο παρά μόνο μιας μορφής χρηματική ενίσχυση, συνεπώς δεν επεκτείνεται και σε υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας.

Ακόμη ένα μειονέκτημα του Ε.ΤΑ.Κ.Σ. είναι ότι δεν εξειδικεύει τις προϋποθέσεις – διαδικασίες συμβολής του στην καταπολέμηση της φτώχειας – ανεργίας ούτε καθορίζει με σαφήνεια τα επωφελούμενα από τις δράσεις του πρόσωπα. Επιπροσθέτως δεν έχει καθοριστεί και το φλέγον και ειδικότερο θέμα του εάν και υπό ποιες προϋποθέσεις οι άνεργοι που, δε δικαιούνται πλέον επιδόματα ανεργίας από τον Ο.Α.Ε.Δ. ή που δεν μπορούν να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο χρόνο απασχόλησης και ασφάλισης ώστε να ενταχθούν σε μία από τις ως άνω ομάδες ασφάλισης ανέργων του Ι.Κ.Α., θα μπορούν να λάβουν εισοδηματικές ενισχύσεις μέσω του ΕΤΑΚΣ αλλά και ποιάς μορφής θα είναι σε αυτή την περίπτωση αυτές (αν π.χ. θα είναι όχι μόνο χρηματικές αλλά και σε είδος όπως παροχή υπηρεσιών κοινωνικής πρόνοιας – ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης).